Labgids (Vademecum)

Tick born encefalitis virus (Tekenencefalitis, TBE)

Antistoffen

Tickborne-encephalitisvirus (TBEV) is een flavivirus, welke wordt overgedragen via teken. Er zijn drie subtypes: het Europese subtype (TBEV-Eu), het Siberische subtype (TBEV-Sib) en het Far Eastern subtype (TBEV-FE).

Sinds 2016 is het TBEV ook aangetoond bij teken op de Sallandse en Utrechtse heuvelrug. De kans op een TBEV-infectie na een tekenbeet is kleiner dan de kans op de ziekte van Lyme. Zie voor actuele informatie https://www.rivm.nl/tekenencefalitis.

TBEV komt vaker voor in andere Europese landen, waaronder Oostenrijk, Zwitserland, Duitsland, het zuiden van de Scandinavische landen, Noordoost-Frankrijk en Zuid-Engeland. Daarnaast komt TBEV voor in Rusland en in bepaalde gebieden in Centraal-Azië.

De ernst van het ziektebeeld is afhankelijk van het subtype. Bij TBEV-Eu maakt 70% van de mensen de infectie subklinisch door. Bij de overige mensen verloopt het ziektebeeld meestal bifasisch. TBE begint na een incubatieperiode van 7-14 dagen met symptomen van koorts, malaise en hoofdpijn. Ook kan er sprake zijn van leukopenie, trombopenie en/of leverenzymstoornissen. Na een symptoomvrij interval ontstaat een milde meningitis tot een ernstige encefalitis met hoofdpijn, fotofobia, vertigo en/of gedragsveranderingen en geheugenverlies. Bij het Far Eastern subtype ontstaan vaak ernstigere verschijnselen. Een groot gedeelte van de mensen houdt langdurig, soms permanent, klachten passende bij 'postencephalitic syndrome? of neurologische restverschijnselen. De belangrijkste manier om TBE te voorkomen is vaccinatie.

Bij een lumbaalpunctie wordt een pleiocytose gezien met normaal glucose en normaal/licht verhoogd eiwit.

Diagnostiek berust op het aantonen van IgM en IgG antistoffen in serum. IgM en IgG antistoffen ontstaan vanaf 4-6 dagen na een infectie en zijn meestal aantoonbaar bij de tweede fase van de ziekte. IgM kan maanden aantoonbaar blijven. IgG antistoffen blijven levenslang aantoonbaar. Kruisreactie met antistoffen van andere flavivirussen bestaat. In de eerste fase serum en plasma voor serologie en PCR insturen. In de tweede fase/bij neurologische klachten een serum-liquorpaar voor serologie insturen.